Sa Pa

Ngẩn ngơ cảnh sắc Chốn Bồng Lai

Vào đầu thế kỷ XX, ngày ấy Sa Pa vẫn còn là vùng núi hoang sơ, là nơi tập trung sinh sống của các đồng bào dân tộc như Mông, Dao, Tày, Giáy… Năm 1905, người Pháp đã thu thập được những thông tin đầu tiên về nơi đây. Sự kiện này đã đánh dấu việc ra đời của thị trấn Sa Pa. Vài năm sau đó, khu điều dưỡng được xây dựng, văn phòng du lịch được thành lập. Và dần dần xuất hiện những căn biệt thự đầu tiên. Dần dà, thị trấn được đầu tư xây dựng. Những con đường nhựa cũng dần hiện lên, nằm xuyên qua những cánh rừng đào hồng thắm và rặng cây Samu.

Đối với Nature Key Retreat, Sa Pa như thủ đô mùa hè, chốn bồng lai của Bắc Kỳ ngày ấy.

Sa Pa nằm cách thành phố Lào Cai 38km, trên dãy Hoàng Liên Sơn với đỉnh Fansipan "nóc nhà Ðông Dương". Đây là nơi sinh sống của 6 dân tộc anh em bao gồm Kinh, Mông, Dao, Xa Phó, Tày, Giáy. Các dân tộc đều có những nét đặc trưng riêng cùng kho tàng văn hóa phong phú bao gồm lễ hội, phong tục, tập quán, trang phục và làng nghề truyền thống. Người Xa Phó có nghề dệt vải, thêu trang phục, đan lát, người Dao có nghề thêu hoạ tiết thổ cẩm, làm giấy, nấu rượu, người Tày nổi tiếng với làng nghề làm chăn đệm và người Mông từ lâu đã sinh sống với nghề rèn đúc. Tất cả tạo nên cuộc sống của cộng đồng các dân tộc miền núi mang đậm bản sắc văn hóa lâu đời.

CÁC ĐIỂM THĂM QUAN TẠI VÙNG

Bản Cát Cát

Cách trung tâm thị trấn Sapa khoảng 3km, đây là nơi sinh sống lâu đời của đồng bào dân tộc H’Mông. Bản Cát Cát nằm dưới chân núi Hoàng Liên Sơn, mang trong mình nét đẹp của thiên nhiên hoang sơ, những thửa ruộng bậc thang và dãy nhà sàn mái lá. Nơi đây còn lưu giữ nhiều nghề thủ công truyền thống như trồng bông, lanh, dệt vải, vẽ sáp ong trên trang phục truyền thống hay nghề chạm khắc bạc đòi hỏi sự khéo léo, thẩm mỹ và liên quan đến nhiều nghi lễ tâm linh. Hiện nay bản đã được xây dựng thành khu du lịch Cát Cát để lưu giữ và giới thiệu nét đặc trưng văn hóa đến du khách.

Núi Hàm Rồng

Tên gọi Núi Hàm Rồng mang ý nghĩa "hàm của rồng", ý chỉ sự hùng vĩ và tuyệt đẹp của một trong những ngọn núi thuộc dãy Hoàng Liên Sơn. Núi Hàm Rồng có hình tượng đẹp và rõ nét, gắn liền với truyền thuyết hình thành địa phận của các sinh vật từ khi tạo lập trời đất. Trên đỉnh núi, du khách có thể ngắm nhìn toàn cảnh thị trấn Sapa mù sương, thung lũng Mường Hoa, Sa Pả và bản Tả Phìn. Với bàn tay tôn tạo của con người, hiện nay Hàm Rồng đã trở thành là một thắng cảnh đầy hoa trái, rực rỡ sắc màu.

Nhà thờ đá

Nhà thờ đá là dấu ấn kiến trúc cổ của người Pháp, nằm ở trung tâm Sapa, được khởi công xây dựng lần đầu tiên vào năm 1895. Từng chi tiết trong nhà thờ đều mang đậm phong cách kiến trúc Gothic La Mã cổ thể hiện qua từng mái vòm cửa sổ, ô cửa kính, tháp chuông. Dù đã trải qua nhiều lần tu sửa, cải tạo do chiến tranh và thiên nhiên tàn phá, đến nay nhà thờ vẫn giữ được nét duyên dáng của một công trình kiến trúc tôn giáo. Trước cổng nhà thờ ngày nay là địa điểm tập trung đông đúc để mua bán, trao đổi hàng hóa của người dân địa phương và du khách.

Đỉnh Fansipan

Ngọn núi được mệnh danh là nóc nhà của Đông Dương có độ cao 3.143m, nằm ở trung tâm dãy Hoàng Liên Sơn, cách thị trấn Sapa 9 km về phía Tây Nam. Nơi đây là điểm hẹn của nhiều nhà leo núi ưa thích khám phá hệ động thực vật và thiên nhiên kỳ thú. Di chuyển bằng cáp treo, du khách có cơ hội ngắm nhìn toàn cảnh Fansipan từ trên cao và tham quan quần thể văn hóa tâm linh, những công trình kiến trúc huyền bí như Kim Sơn Bảo Thắng Tự, tượng đồng Quan Thế Âm Bồ Tát, đại tượng phật A Di Đà bằng đồng lớn nhất Việt Nam.

Bản Tả Phìn

Đây là ngôi làng của người Dao Đỏ mang đến sự khác biệt về kiến trúc, cách trang trí nhà cửa, chữ viết, trang phục, trang sức và đặc biệt là các phong tụ, lễ hội. Du khách đến đây có thể tham quan ruộng bậc thang, hang động, tu viện Tả Phìn, hòa mình vào cuộc sống đậm đà bản sắc của người dân tộc với nghề dệt thổ cẩm, làm trống, khảm bạc và tắm thuốc lá tương truyền "chữa được bách bệnh".

Thung lũng Mường Hoa

Thung lũng Mường Hoa cách Sapa 8km hướng Đông Nam. Điều đặc biệt tại thung lũng là bãi đá cổ có khắc nhiều hình khác nhau, nằm xen giữa cỏ cây và những thửa ruộng bậc thang của đồng bào dân tộc. Trên các tảng đá sa thạch, các nhà khảo cổ học vẫn chưa xác định được nguồn gốc và ý nghĩa của những hình vẽ, ký tự kỳ lạ. Hiện nay, các bãi đá cổ chạm khắc được xếp hạng Di tích cấp quốc gia, được đánh giá là một trong những di sản lịch sử độc đáo của người Việt cổ.

Thác Bạc

Thác Bạc nằm cách trung tâm thị trấn Sa Pa 12km, có độ cao hơn 200m, là đầu nguồn của dòng suối Mường Hoa nằm dưới chân đèo Ô Quý Hồ. Vào những hôm trời quang mây, đứng trên đỉnh núi Hàm Rồng du khách có thể nhìn thấy thác Bạc hùng vĩ, trắng xóa. Đây cũng chính là nguồn gốc và ý nghĩa tên gọi của thác. Mùa xuân hoặc mùa hè, từ tháng 2 đến tháng 6 hàng năm là khoảng thời gian thích hợp nhất để tham quan thác, lúc này dòng thác chảy mạnh, hoa cỏ nở rộ tạo nên cảnh quan thiên nhiên độc đáo.

Đèo Ô Quy Hồ

Ô Quy Hồ là một trong tứ đại đỉnh đèo của Việt Nam với độ cao khoảng 2.000 m so với mực nước biển, quanh năm bốn bề mây bao phủ. Con đèo gắn liền với truyền thuyết về thác Tình Yêu, nơi gặp gỡ của nàng tiên trời và chàng tiều phu tên Ô Quy Hồ. Đây được coi là một trong những điểm đến yêu thích của những du khách ưu du lịch khám phá, thích chinh phục một trong những địa hình được coi là hiểm trở nhất của núi rừng Tây Bắc, với những khúc cua thách thức tay lái của nhiều người.

Làng nghề dệt thổ cẩm của người Mông

Nghề dệt thổ cẩm được những người con gái H’Mông lưu truyền từ đời này sang đời khác. Những thiếu nữ đến tuổi gả chồng, được bà và mẹ truyền cho nghề dệt, họ tự may những chiếc váy, chiếc áo mặc trong ngày trọng đại. Nghề se lanh dệt thổ cẩm của người H’Mông nổi tiếng ở bản Lao Chải, bản Cát Cát hay bản Tả Phìn. Từ những sợi lanh qua nhiều công đoạn tết sợi, dệt thành vải, thêu họa tiết, nhuộm chàm... được làm bằng chính đôi bàn tay của người thợ thủ công để tạo nên những mảnh vải thổ cẩm với màu sắc rực rỡ và hoa văn cầu kỳ.

Lễ hội trong năm tại vùng

Lễ hội của người dân tộc Sapa mang đậm yếu tố tín ngưỡng. Phần lớn các lễ hội diễn ra trong phạm vi một làng vào những ngày đầu xuân năm mới. Riêng ở Mường Hoa, một số lễ hội sẽ được tổ chức trên quy mô rộng hơn là cả vùng, hoặc cả mường.

Lễ Tết Nhảy

Ngày lễ của đồng bào dân tộc người Dao đỏ Tả Van, tùy từng dòng họ mà thời gian diễn ra có thể là vào ngày mùng 1 hoặc mùng 2 Tết. Các gia đình trong họ tập trung về nhà trưởng họ, sau khi hoàn thành phần lễ trình báo tổ tiên, thầy cúng cùng các phụ lễ sẽ nhảy 14 điệu mang tính biểu tượng cao, thể hiện sự hùng dũng, mạnh mẽ, có ý nghĩa mở đường, xua đuổi tà ma. Lễ Tết nhảy tổng hợp nhiều loại hình nghệ thuật dân gian như nhảy múa đen xen âm nhạc, sử dụng ngôn từ kể sự tích của tổ tiên và nghệ thuật tạo hình như tranh thờ, tranh cắt giấy, tượng gỗ điêu khắc.

Lễ hội xuống đồng

Ngày 8 Tết hàng năm, đồng bào các dân tộc Tày, Xa Phó, Mông mở hội xuống đồng để cầu mưa thuận, gió hòa, mùa màng bội thu, dân bản được yên bình. Lễ hội được tổ chức trên bãi đất phẳng, thời tiết ấm áp, sau khi thầy cúng thực hiện nghi lễ xong, mọi người biểu diễn văn nghệ, tham gia các trò chơi dân gian.

Hội Gầu Tào

Lễ hội truyền thống của người H’Mông diễn ra vào mùa xuân. Thông thường, để khấn xin sự ban ơn từ thần linh, các gia đình sẽ làm lễ Gầu Tào nếu trong nhà có người ốm đau, làm ăn không tốt, không có con hoặc sinh con một bề. Sau khi làm lễ cúng tế, mọi người tỏa ra các ngọn đồi thấp hoặc bãi ruộng bằng xung quanh tham gia các trò chơi dân gian truyền thống. Đây là lễ hội lớn nhất, được coi là tiêu biểu và đặc sắc nhất của người Mông.

Hội Roóng Poọc

Hội Roóng Poọc của người Giáy ở Tả Van được tổ chức vào ngày thìn tháng giêng. Đây là dịp mở đầu cho chu kỳ sản xuất một mùa vụ mới, đồng thời kết thúc một tháng Tết vui chơi. Lễ hội ra đời từ chính cuộc sống thường ngày của người Giáy ở Tả Van, gắn liền với tín ngưỡng phồn thực, cầu cho vạn vật sinh sôi, mang đậm tính lịch sử và nhân văn của đồng bào dân tộc.

Lễ quét làng

Hàng năm, người Xá Phó Sapa mở hội quét làng vào ngày Ngọ, ngày Mùi của tháng 2 âm lịch. Theo quan niệm từ thời xa xưa, để xua đuổi ma đói kéo về làng, phá hoại hoa màu, làm lễ quét làng với mong muốn đón sự yên bình, kỳ vọng về cuộc sống ấm no, chăn nuôi gia súc an toàn.

Lễ hội Nào Cống

Đây là ngày lễ của đồng bào dân tộc H'Mông, Dao, Giáy ở Mường Hoa, được tổ chức vào ngày thìn tháng 6 âm lịch hàng năm. Lễ hội có 3 phần bao gồm nghi lễ cúng thần, công bố quy ước chung của vùng và phần ăn uống. Trong phần lễ, thầy mo của người Giáy ở Tả Van sẽ mặc áo dài, quần thụng, đọc lời cúng để mời các thần về tham dự. Lễ hội có ý nghĩa cầu mong người yên vật thịnh, mùa màng bội thu.

Tết đón hồn lúa mới

Tết đón hồn lúa mới mang đậm nét đẹp tín ngưỡng nông nghiệp được tổ chức vào trước một mùa thu hoạch mới, khi các cánh đồng lúa bắt đầu ngả màu. Các gia đình hay cộng đồng làng bản thường thống nhất chọn một ngày đẹp để mừng thu hoạch, tổng kết một năm sản xuất, dâng lễ là thành quả lao động lên các vị thần, thánh cùng gia tiên, với mong ước một năm mưa thuận gió hòa, mùa màng tươi tốt, gia đình mạnh khỏe.

Hội hoa chuối

Người Xa Phó tổ chức lễ hội hoa chuối vào ngày 9 tháng 9 hàng năm với mong muốn cầu cho mùa màng bội thu, gia súc khỏe mạnh và nhà nhà ấm no, hạnh phúc. Theo phong tục truyền thống, lễ hội được tổ chức tại gia đình, nhóm gia đình hoặc một thôn bản. Gia đình tham gia lễ góp các đồ như rượu, gạo, chim nướng, cá mắm, muối ớt cho gia đình chủ hội. Trong ngày lễ này, điều độc đáo nhất là các điệu múa truyền thống thể hiện lại quá trình lao động, sản xuất và đời sống sinh hoạt hằng ngày của người dân.

Ẩm thực địa phương

Thắng cố béo ngậy

Thắng cố là đặc sản của người H'mông, bao gồm các nguyên liệu như thịt bò, thịt trâu, nội tạng ngựa, rau cải nêm cùng những gia vị đặc biệt khác. Món canh được nấu trong chảo lớn, khi múc ra bát dùng có màu vàng nghệ, vị béo ngậy của thịt, hòa cùng vị đắng thanh của dịch lòng non ngựa, vô cùng thích hợp với tiết trời lạnh giá ở Sapa.

Thịt trâu gác bếp

Thịt trâu tươi tẩm ướp gia vị và xông khói bếp củi đến khi lớp thịt bên ngoài khô và chuyển sang màu nâu đỏ sậm. Đây là món ăn đặc sản của dân tộc Thái Đen, khi dùng sẽ được hấp, luộc chín hoặc nướng trên lửa đỏ, trực tiếp xé nhỏ và chấm chẩm chéo để thưởng thức.

Thịt lợn cắp nách

Thịt lợn nuôi thả rông của đồng bào dân tộc Mông, cân nặng chỉ dưới 10kg mỗi con. Nguồn gốc tên gọi bắt nguồn từ hành động "cắp nách" lợn mang đi bán khi họp chợ phiên. Thịt lợn nướng trên than hồng, dai mềm, săn chắc với phần thịt - mỡ xen kẽ, thưởng thức cùng rượu táo mèo để tăng hương vị.

Cơm lam nướng

Cơm được chọn để nấu thường là gạo nếp, trộn cùng một vài nguyên liệu khác, và được nhồ vào ống tre, giang hoặc nứa. Ống cơm sẽ được nướng trên than hồng, vừa nướng vừa xoay để cơm chín đều. Cơm lam dẻo và mềm, hạt cơm hấp thụ hương thơm từ tre nứa mà vẫn giữ được vị ngon ngọt vốn có. Cơm chấm muối mè rang hoặc ăn kèm giò lụa, thịt nướng.

Cá hồi - Cá tầm Tây Bắc

Thịt cá săn chắc, béo mềm bởi khí hậu se lạnh, nước suối trong sạch mát lạnh từ núi cao chảy xuống phù hợp cho nhiệt độ sống của cá. Một trong những món ngon Sapa được lòng du khách nhất là lẩu cá hồi, cá tầm. Thịt cá tươi roi rói hoà quyện cùng nước dùng chua ngọt, nhúng lẩu cùng với đủ loại rau tươi Tây Bắc.

Xôi bảy màu Nùng Dín

Món ăn truyền thống thường xuất hiện trong các dịp lễ Tết hay mùng 1 tháng 7 âm lịch hằng năm. Bảy màu xôi thường sẽ là đỏ tươi, đỏ sẫm, nâu, tím, vàng, xanh cửu long và xanh lá - Những màu sắc này đại diện cho 7 tháng trường kỳ kháng chiến, chống giặc ngoại xâm của dân tộc Nùng Dín.

Rau rừng Tây Bắc

Lợi thế khí hậu quanh năm mát mẻ của Sapa thích hợp để trồng các loại rau xứ ôn đới như xà lách, súp lơ, cà rốt, su su, ngồng cải, ngồng tỏi, nấm hương, măng tây. Rau củ to béo, chắc nịch, tươi ngon dùng để nấu súp, nhúng lẩu, xào chay hoặc hầm thịt rất giàu chất dinh dưỡng.

Cá suối nướng

Cá suối Sapa có kích thước nhỏ nhưng thịt cá ngon ngọt, săn chắc và không bị tanh. Cá nướng thơm lừng thưởng thức cùng rượu San Lùng là món ăn được yêu thích trong những ngày tiết trời lạnh giá.

Gà đen hầm canh

Gà đen hay còn gọi là gà ác được nhiều gia đình người Mông nuôi thả vườn nên thịt rất săn chắc mặc dù có tầm vóc nhỏ, chỉ nặng khoảng 200g - 300g. Gà đen nướng mật ong hoặc hầm canh được lưu truyền trong dân gian có công dụng chữa trị các bệnh tỳ hư, xương khớp, chán ăn, rối loạn kinh nguyệt hay nóng trong người.

Rượu táo mèo cay xè

Táo mèo vốn có vị đắng chát và chua ngọt, khi ngâm rượu sẽ tạo ra hương thơm đặc trưng và màu vàng cánh gián. Rượu táo mèo cay xè làm món ăn kích thích vị giác hơn, có công dụng trị đau đầu, chóng mặt, giúp an thần, dễ ngủ.

Hoạt động vui chơi tự do nổi bật tại vùng

Trekking Lao Chải - Tả Van

Thăm ruộng bậc thang Bản Tả Phìn

Khám phá thiên nhiên hoang sơ bản Sín Chải

Trải nghiệm cuộc sống bản làng dân tộc

Tham gia lễ hội, các trò chơi dân gian

Thưởng thức ẩm thực địa phương

Đi cáp treo ngắm vẻ đẹp kỳ vĩ của núi rừng

Tắm lá thuốc của người Dao đỏ

Chinh phục đỉnh Fansipan

KHÍ HẬU CÁC MÙA

Khí hậu Sa Pa mang sắc thái của xứ ôn đới với nhiệt độ trung bình 15 - 18 độ C, do nằm ở địa hình cao và gần chí tuyến nên không khí mát mẻ quanh năm. Thời tiết Sapa một ngày có đủ bốn mùa, có nắng, không khí dịu mát. Buổi chiều mây và sương rơi xuống tạo cảm giác se lạnh của mùa thu và ban đêm là cái rét của mùa đông.

Sa Pa

Thứ sáu 04/10/2024, 02:09 Nắng nhẹ